Ibilbide hau ipuinean agertzen den herriko iturritik ateratzen da.
Iturri horrek erdi puntako arkua du eta giltzarrian irakur daitekeen bezala 1514. urtean eraiki zen eta 1960. urtean herriko ura kanalizatu zuten arte, Labianoko biztanleek ura iturri honetan hartzen zuten. Iturriaz gain, abereentzako aska eta arropa garbitzeko latsarria ditu.
|
Bertan dagoen panelean topatuko duzu ibilbideari eta horrek zeharkatzen dituen toponimoei buruzko informazio gehiago.
Iturriari begira ezker aldeko ataka pasatu eta errepidea gurutzatuko dugu.
Aurrera jarraitzen duen pistaren eskuin aldean ITURRAMA izena duen iturri estalia ikusiko duzue, ziur aski errepidea gurutzatu ondoren jarraituko dugun pistaren bi aldetara dagoen terminoari, ITURBURUri izena ematen diona
|
Pistari jarraituko diogu,
OIANKO (oihantxo, oihana txikia) izeneko parajea aurrean eta PAGADI (pagoz osatutako basoa) mendia ezker aldean dugula.
|
Gogoan izango duzue gure emakume erromesa mendi hauetatik barna iritsi zela Labianora, ezta?
|
ITURBURU izeneko parajetik aurrera eginez, bidegurutzea aurkituko dugu IDOIBIDEA izeneko lekuan
IDOIBIDEA
(bertatik joaten zen gaur egun jendez hustuta eta erorita dagoen Zolinako Idoi herrixkara).
|
Bidegurutze honetan hipika aldera hartu behar dugu, eskuinera.
Hurrengo bidegurutzean hipikarako bidea utzi eta eskuin aldera hartuko dugu.
Pistari jarraituko diogu, eta
hasi aho-korapiloa birpasatzen,
|
gaur egun baratzak dituen mendixka hori eta haren eskuin aldetik doan bidearen eskuinaldeko parajea den hori (gaur egun landatutako soroa) baita antzinako AKERMENDI.
|
Akermendiko zaharrarekin topo egingo ez duzuela espero dezagun, baina bestela lasai, aho-korapiloa ikasita, zuen bideari jarraitu ahalko diozue eta!!,
|
Aurrera jarraituz gero, errepidearekin egingo dugu topo. Kontu handiz gurutzatu beharko dugu eta parez-pare topatuko dugu.
KASKALLUA izeneko lekua. Dermio hori harrobia izan zen eskuinera aurrera eginez gero ezker aldean geratuko zaigun. ARDOI izenekoarekin batera, duela 60 urte ingurura arte.
|
Ah! Noski! Horrexegatik topatuko zituen gure erromesak horrenbeste kaskailu bidean!
|
Bidean aurkituko ditugu horren oroigarriak:
|
Aurrera goazela Gongorako zabortegira doan errepidea topatuko dugu. Errepide honek ARDOI izeneko harrobia erdi-erditik puskatu zuen. Errepidea gurutzatu eta metro batzuk aurrera egingo dugu.
Pixka bat aurrerago, zuhaitz artean ezkerrera sartzen den bidexka ikusiko dugu. Handik joango gara
Kantera itxi zenean, ARDOI izeneko paraje hau herriko zabortegi bilakatu zen. Duela 20 urte inguru, zaborra botatzeari utzi, lurrez estali eta zuhaitzak landatu ziren. Gaur egun haritz, lizar eta artez osatutako basotxoa topatuko dugu.
|
Berriz ere Gongorako zabortegira doan errepidea topatu arte bideari jarraituko diogu.
Ondoren, eskuin aldera egingo dugu errepidearen bazterretik. Errepidean aurrera goazela, eskuinaldera pista bat aurkituko dugu eta handik joango gara.
Ezker aldean geratzen zaigun soroak
ERREKAXAR du antzinako izena. Lehen bertatik erreka bat igarotzen omen zen, baina duela mende bat, gurdiak erabiltzen hasi zirenean, aldapa hain handia igo ezin zutenez, bideari errebuelta bat egin zioten eta erreka iparraldera mugitu zuten; ziur aski aurrerago topatuko dugun bidegurutzean dagoen errekatxo berbera.
|
Bidegurutze horretan, eskuin aldera hartuko dugu, Labianorantz.
Pista horretatik zuzen egingo dugu, gora, herriraino.
Herriko elizarekin egingo dugu topo. XII. mendekoa, erromaniko estilokoa. Eliza baino lehen ezkerrera sartzen den bidean, Labianon dauden hamaika putzu eta iturrietatik bat ikusiko dugu.
|
Herriko frontoia gurutzatu eta BILLABAKOITZ kaletik ezkerrera egingo dugu
BILLABAKOITZ
(garai batean, “Villa bakarra” zegoen lekura eramaten zuen kalea)
|
Bidean aurrera eginez
XII. mendeko baseliza bat topatuko dugu. 1750 urtean sute batek suntsitu zuen eta barroko estiloan berreraiki zuten. Santa Feliziari eskainitako baseliza da.
|
Ikusi nahi al duzue Felizia? Ondoko etxeko gizonari eskatzea besterik ez duzue eta gure erromesak egin zuen bezala, Felizia ikusteko aukera izango duzue.
|
Ermitaren atzean, beheko aldean, dagoen parajeak SANDAPEA du antzinako izena.
|
Garai batean, Labianon hiru baseliza egon omen ziren. Santa Feliziari eskainitako hau, San Martin eta San Adrian..
|
Ibilbidea amaitzeko, errepidea gurutzatu eta
Gongorako mugaraino iristen den ALDAPAZOKO
|
terminoaren beheko aldean dagoen askaldegian hartu dezakegu atseden pixka bat.
Berriz ere errepidea gurutzatuta eta aurrera jarraituko dugu, betiere eskuin aldean, etxe baten horma eta soroaren artean, dagoen
MOKARTE izeneko bide estutik herrira itzuliko gara.
|
Lehen, Labiano herrian, hiru mokarte omen zeuden.
|
Haurrentzako parkean pixka bat jolastu ondoren, edo bitartean, bueltatxoa eman dezakegu
Erdi Aroko herria den Labianoko hiru dorretxeak (Alzorrizenea, Otsoarena eta Arzikoa) ikusteko.
|
Berriz ere hasierako iturrira itzultzen garenean,
agian guk ere ipuineko erromesak bezala, ogi usaina sumatuko dugu…
|
Batzuek
Labiano edo izen horren jatorria den Labio eta labeen arteko lotura egiten dute. Egia da herriko etxe askotan labe zaharrak aurkitu direla
|
Iturritik oso hurbil, XVI. mendeko etxe batean, ogia egiteko labe zahar baten bizkarra ikusi ahalko dugu. Ea topatzen duzun!
|